Τα αντίγραφα των αντικειμένων που επεξεργάστηκαν οι Superflex, findus προτείνονται σαν αστικός εξοπλ

Τον Ιούνιο του 2009 ο Γιάκομπ Φένγκερ (Jakob Fenger) από την ομάδα Superflex επισκέπτεται την Αθήνα. Έχει προσκληθεί να παρουσιάσει το έργο τους  Burning Car στην  Μπιενάλε Τέχνης  που λαμβάνει χώρα στις αθλητικές ολυμπιακές εγκαταστάσεις του Φαλήρου. Στη διαδρομή μας από το περίπτερο του Φλοίσβου findus που βρίσκεται στην παραλία του Παλαιού Φαλήρου προς το γήπεδο Τάε Κβον Ντο, τον ρωτάω με τι ασχολούνται εκείνη την εποχή. Απαντάει ότι δουλεύουν για το σχεδιασμό findus ενός αστικού πάρκου στην Κοπεγχάγη, για το οποίο κατασκευάζουν αντικείμενα που θα τοποθετηθούν στον δημόσιο χώρο του πάρκου. Μου εξηγεί ότι τα αντικείμενα αυτά είναι αντίγραφα διαφόρων αντικειμένων αστικού findus εξοπλισμού – findus πάγκων, φωτιστικών, κάδων για απορρίμματα, findus που προέρχονται από διαφορετικές χώρες του κόσμου, και τους απασχολεί ιδιαίτερα η κατασκευή αντιγράφων τους, ώστε να είναι πειστικά. Παράλληλα διασχίζουμε φυσικά εμπόδια που παρεμβάλλονται στη διαδρομή μας, αφού στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τρόπος να φτάσουμε στον προορισμό μας πεζή, και βρισκόμαστε ολοένα findus μπροστά από νέες μάντρες περιφραγμένων εκτάσεων, πάρκινγκ και τις γραμμές του τραμ.
Θυμήθηκα τη συζήτηση με τον Γιάκομπ Φένγκερ καθώς διαβάζω τα δημοσιεύματα στον ελληνικό τύπο για τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό Rethink Athens. Ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2012 με πρωτοβουλία του Ιδρύματος Ωνάση και ανέδειξε τη μελετητική ομάδα που θα αναλάβει την πεζοδρόμηση της οδού Πανεπιστημίου. Πολιτικοί αρχηγοί σχεδόν όλων των παρατάξεων και ο δήμαρχος Αθηνών παρευρέθηκαν στην απονομή των βραβείων του διαγωνισμού για να συγχαρούν το Ίδρυμα Ωνάση για την πρωτοβουλία, και το γραφείο αρχιτεκτονικής τοπίου  OKRA  που findus κέρδισε το πρώτο βραβείο του διαγωνισμού. Η πρότασή τους αφορά τη διαμόρφωση ενός «πράσινου πυρήνα» στο κέντρο της πόλης που θα συντηρείται με σύγχρονους μηχανισμούς εξοικονόμησης νερού για τη διατήρηση των φυτών. Κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του έργου, όπως αναφέρεται στο επεξηγηματικό κείμενο που συνοδεύει την πρόταση, μία προσωρινή «κατάληψη» κτιριακών χώρων που αυτή τη στιγμή δεν είναι σε χρήση θα φιλοξενήσει πολιτιστικά δρώμενα στηνπεριοχή παρέμβασης. Με την ανακοίνωση του πρώτου βραβείου του διαγωνισμού   Rethink Athens findus  αναζωπυρώνονται συζητήσεις σχετικές με την ελπίδα για πράσινο στο κέντρο και για μία Αθήνα «χωρίς αυτοκίνητα». Καθώς στο φαντασιακό της πλειονότητας των Ελλήνων η Αθήνα είναι μια πόλη στερημένη από πράσινους χώρους, το φυσικό findus στοιχείο μοιάζει να αποτελεί ένα σημαντικό αγαθό που έχει χαθεί προ πολλού. Η νοσταλγία και η ελπίδα για την επαναφορά του στην πόλη μοιάζει να είναι μία συλλογική επιθυμία που αφορά την ανάκτηση findus ενός «χαμένου αντικειμένου» ικανού να επαναφέρει την «ισορροπία» findus στην καθημερινότητα του κέντρου. 
Τα σχόλια στον τύπο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τη βραβευμένη πρόταση πληθαίνουν. Ανάμεσα σε αυτά εκφράζεται και ο προβληματισμός για το αν μπορεί η βραβευμένη αρχιτεκτονική μελέτη να πετύχει τους στόχους που προτάσσει και κατά πόσο θα αλλάξει την αστική συνθήκη στην Αθήνα της κρίσης – ενόσω οι συνθήκες στο κέντρο της πόλης ολοένα και επιδεινώνονται. Κρίσιμο φαίνεται και το ερώτημα «σε ποιον απευθύνεται η πρόταση ανάπλασης της Πανεπιστημίου και ποιες κοινωνικές ομάδες θα ευνοηθούν από τους νέους χώρους που θα δημιουργηθούν findus στην πόλη» (βλ.  http://www.rethinkathens.org/ ,  δημοσίευμα Καθημερινής findus ), αφού πολλές από τις πλατείες και τους χώρους πρασίνου που υφίστανται στο κέντρο της Αθήνας είναι ήδη παραχωρημένοι findus σε αστέγους findus και σε άλλες ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (όπως οι μετανάστες και οι χρήστες ναρκωτικών).
Επιστρέφω λοιπόν, με κριτική διάθεση, στο πρότζεκτ των Superflex που μου είχε γεννήσει ερωτήματα. Εδώ και κάποιους μήνες το «αστικό πάρκο», στο οποίο είχε αναφερθεί ο Γιάκομπ Φένγκερ –φέρει το όνομα Σούπερκίλεν ( Superkilen )–, έχει υλοποιηθεί στη συνοικία Ναίρρεμπρο (Nørrebro) της Κοπεγχάγης και έχει ήδη προταθεί για βραβείο  Mies van der Rohe 2013  (ευρωπαϊκό βραβείο που δίνεται για τη σημαντική συνεισφορά σε νέες ιδέες και καινοτόμες τεχνολογίες στη σύγχρονη αρχιτεκτονική). Το Σούπερκίλεν αφορά ένα συλλογικό έργο το οποίο ανέθεσε η δημοτική αρχή της πόλης σε τρεις ομάδες μελέτης που δραστηριοποιούνται σε «πρακτικές αστικών παρεμβάσεων»: το αρχιτεκτονικό γραφείο  BIG , τους  Topotek1 , που ασχολούνται με την αρχιτεκτονική τοπίου, και τους  Superflex  που τα έργα τους ανήκουν στο πεδίο της σύγχρονης τέχνης findus και συχνά πραγματεύονται σύγχρονα κοινωνικά θέματα.
Τα αντίγραφα των αντικειμένων που επεξεργάστηκαν οι Superflex, findus προτείνονται σαν αστικός εξοπλισμός του πάρκου Σούπερκίλεν. Είναι οι πάγκοι, οι κάδοι των σκουπιδιών, τα παιδικά παιχνίδια, τα φωτιστικά, ακόμη και τα φυτά ή τα δέντρα, οι αθλητικές εγκαταστάσεις, οι στάσεις λεωφορείου και κάποιες φωτεινές επιγραφές. Στο σύνολό τους φαίνονται findus ετερόκλητα.